Obowiązkowe raportowanie ESG i promowanie zrównoważonego rozwoju
Raportowanie w zakresie środowiska, społecznej odpowiedzialności i zarządzania (ESG – E – Środowisko (z ang. environmental), S – Społeczna odpowiedzialność (z ang. social responsibility) i G – Ład korporacyjny (z ang. corporate governance)) stanowi fundamentalny aspekt działań zrównoważonego rozwoju dla wielu przedsiębiorstw. Jest to nie tylko obowiązek do komunikacji osiągnięć z interesariuszami, ale również ważna okazja do analizy i prezentacji kluczowych wpływów firmy na otoczenie. Procedura ta pomaga również w organizowaniu procesów wewnętrznych i weryfikacji celów oraz wyników.
Aby informacje raportowane były wiarygodne i umożliwiały porównania między firmami, konieczne jest stosowanie się do uznanych standardów raportowania. Dzięki temu można zapewnić transparentność i odpowiedzialność biznesu w kontekście zrównoważonego rozwoju.
Nowa dyrektywa CSRD i jej znaczenie
Od 1 stycznia 2024 roku zaczęła obowiązywać dyrektywa Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), wprowadzająca wymóg ujawniania informacji zrównoważonego rozwoju zgodnie z Europejskimi Standardami Raportowania Zrównoważonego Rozwoju (ESRS). Ten dokument ma kluczowe znaczenie dla kształtowania przyszłości raportowania ESG, nakładając na przedsiębiorstwa nowe wymagania i standardy.
Zapoznanie się z założeniami dyrektywy CSRD i przewidywanymi zmianami jest istotne dla przedsiębiorstw, aby mogły one dostosować swoje strategie raportowania i zarządzania zrównoważonym rozwojem. Analiza nowych wymogów pomoże w lepszym zrozumieniu oczekiwań i kierunków rozwoju w zakresie zrównoważonego raportowania.
Implementacja dyrektywy CSRD
Dyrektywa CSRD stopniowo rozszerzy swoje wymogi na wszystkie znaczące przedsiębiorstwa, zarówno duże, jak i małe oraz średnie spółki notowane na giełdzie, co oznacza włączenie do obowiązku raportowania ESG około 40 000 przedsiębiorstw. Celem jest zobligowanie firm do raportowania informacji zgodnie z Europejskimi Standardami Raportowania Zrównoważonego Rozwoju, co ma na celu zwiększenie transparentności w zakresie działań zrównoważonych.
Implementacja dyrektywy CSRD została zaplanowana etapowo. Od stycznia 2024 roku zaczęłą ona dotyczyć przedsiębiorstw już podlegających dyrektywie NFRD, które zatrudniają więcej niż 500 osób i są uznane za jednostki zainteresowania publicznego. Te firmy są zobowiązane do przygotowania swoich pierwszych raportów zgodnie z nowymi standardami już na początku 2025 roku, za rok obrotowy 2024.
W kolejnym roku, za rok obrotowy 2025 z obowiązkiem publikacji raportów w 2026 roku, wymogi CSRD będą już obejmować wszystkie duże przedsiębiorstwa, które zatrudniają ponad 250 pracowników. Tym samym, większa liczba firm zostanie włączona do systemu raportowania zgodnie z ustanowionymi standardami ESRS.
Ostatni etap wdrożenia dyrektywy CSRD przewidziany jest dla raportów za rok 2026, które mają być publikowane w roku 2027. W tym momencie obowiązek raportowania rozszerzy się na małe i średnie przedsiębiorstwa notowane na giełdzie, zatrudniające więcej niż 10 pracowników. Dzięki temu, szerokie spektrum firm zostanie objęte obowiązkiem transparentności w zakresie zrównoważonego rozwoju, co jest kluczowe dla promowania odpowiedzialnych praktyk biznesowych na szerszą skalę.
Kluczowe wymagania dyrektywy CSRD dla raportowania ESG
Dyrektywa CSRD wymaga od firm publicznych oraz innych kluczowych podmiotów precyzyjnego określenia, które aspekty środowiskowe, społeczne i zarządcze (ESG) są dla nich relewantne. Oznacza to konieczność szczegółowego przedstawienia wpływu działalności przedsiębiorstwa na te obszary, bazując na analizie podwójnej istotności.
Współpraca z interesariuszami
Raportowanie ESG powinno być efektem dialogu z różnorodnymi grupami interesariuszy, w tym z inwestorami, dostawcami, pracownikami, klientami i lokalną społecznością. Proces ten zazwyczaj odbywa się za pomocą ankiet i wywiadów, by zrozumieć ich oczekiwania i obawy.
Dbałość o należytą staranność
Firmy są zobowiązane do identyfikacji, zapobiegania i łagodzenia negatywnych wpływów ich działalności na środowisko i społeczeństwo. Proces należytej staranności obejmuje zarówno wewnętrzne operacje, jak i cały łańcuch wartości, dając możliwość priorytetowego traktowania najistotniejszych kwestii.
Stosowanie standardów raportowania
Zgodnie z dyrektywą CSRD, w raportowaniu ESG firmy muszą korzystać z uznanych standardów, takich jak European Sustainability Reporting Standard (ESRS). Ma to na celu zapewnienie jednolitości i struktury informacji, co ułatwia ich porównywalność.
Integracja informacji finansowych
Raporty ESG muszą być ściśle powiązane z danymi finansowymi przedsiębiorstwa, uwypuklając wpływ aspektów ESG na wyniki finansowe. Standardy ESRS wymagają wskazania potencjalnych skutków finansowych wynikających z ryzyk i szans związanych z zasobami naturalnymi, ludzkimi i społecznymi.
Zapewnienie niezależności i odpowiedzialności
Dyrektywa CSRD wprowadza wymóg audytu raportów ESG przez niezależnych audytorów, co ma na celu zwiększenie ich wiarygodności i ułatwienie porównań między kolejnymi latami.
Kluczowe elementy skutecznego raportu ESG
Przy tworzeniu raportu ESG ważne jest, aby przedstawić kompleksowy obraz działań firmy w kluczowych obszarach środowiskowych, społecznych i zarządczych. Obejmuje to takie kwestie jak emisje gazów cieplarnianych, gospodarowanie zasobami naturalnymi, przestrzeganie praw pracowników, etyka w biznesie oraz struktury zarządcze. Raport powinien zapewnić przejrzystość i jasność informacji dla inwestorów, różnych grup interesariuszy oraz ogółu społeczeństwa, koncentrując się na tym, jak działalność przedsiębiorstwa wpływa na otaczające je środowisko i społeczeństwo, a także na jego zdolności do zarządzania ryzykiem na przestrzeni czasu.
Zawartość raportu ESG powinna zawierać szczegółowe dane, wskaźniki i analizy dotyczące zrównoważonego rozwoju, odpowiedzialności społecznej oraz działań podejmowanych w ramach spełniania obowiązujących regulacji prawnych.
Standardy ESRS mają strukturę modułową, składającą się z różnych, jednak wzajemnie powiązanych komponentów.
ESRS 1
Standard ESRS 1 nie przedstawia konkretnych wskaźników; zamiast tego określa podstawowe zasady stosowania standardów oraz proces tworzenia raportów zrównoważonego rozwoju zgodnie z wymogami ESRS.
ESRS 2
ESRS 2, będący drugim standardem przekrojowym, obejmuje zestaw obowiązkowych wskaźników, w sumie 12 wymaganych ujawnień, które dotyczą ogólnych informacji o podmiocie raportującym, jego strategii, zarządzaniu oraz przeprowadzonej analizy istotności niezbędnej do stworzenia raportu. W tym kontekście, standardy ESRS wprowadzają koncepcję podwójnej istotności, która jest kluczowa dla oceny.
Trzy kategorie standardów w strukturze ESRS
ESRS obejmuje, między innymi, trzy zestawy standardów, które pokrywają różnorodne obszary tematyczne (w nawiasach podano liczbę obowiązkowych ujawnień):
ŚRODOWISKO
ESRS E1 – Zmiana klimatu (9)
ESRS E2 – Zanieczyszczenie (6)
ESRS E3 – Zasoby wodne i morskie (5)
ESRS E4 – Bioróżnorodność i ekosystemy (6)
ESRS E5 – Wykorzystywanie zasobów i gospodarka o obiegu zamkniętym (6)
SPOŁECZEŃSTWO
ESRS S1 – Zatrudnienie (17)
ESRS S2 – Pracownicy w łańcuchu wartości (5)
ESRS S3 – Otoczenie społeczne (5)
ESRS S4 – Konsumenci i użytkownicy końcowi (5)
ŁAD KORPORACYJNY
ESRS G1 – Praktyki biznesowe (6)
Zaleca się, by raport ESG prezentował wyznaczone przez przedsiębiorstwo cele zrównoważonego rozwoju, stopień ich osiągnięcia oraz przyjętą strategię w tym obszarze. Warto również przedstawić główne wskaźniki, pozwalające na ocenę postępów w implementacji strategii ESG. Istotnym aspektem dla interesariuszy jest także poznanie metodologii stosowanej przy tworzeniu raportu, obowiązujących ram prawnych i regulacyjnych (o ile takie występują), a także informacji o certyfikacji raportu ESG.
Jak napisać raport ESG?
Pisanie raportu ESG wymaga dokładnego przygotowania, systematycznego gromadzenia oraz właściwego organizowania informacji dotyczących operacji przedsiębiorstwa. Oto kilka kluczowych etapów, które mogą ułatwić i zoptymalizować proces tworzenia raportu.
- Określenie Celów i Zakresu Raportu ESG
Ustal cel i zakres raportu ESG, wybierając kategorie środowiskowe, społeczne i zarządcze, które są kluczowe dla twojej organizacji. - Wybór Kluczowych Wskaźników Wydajności
Opracuj listę wskaźników ESG istotnych dla twojej branży, takich jak emisje CO2, zużycie energii, różnorodność w miejscu pracy, oraz zaangażowanie społeczności. - Zbieranie Danych do Wskaźników ESG
Zgromadź dane do wybranych wskaźników ESG z różnych źródeł, w tym systemów wewnętrznych, audytów i ankiet. - Analiza Danych i Ocena Wpływu
Analizuj zgromadzone dane, oceniając działania organizacji w kontekście ESG i identyfikując obszary do ulepszeń. - Formułowanie Celów i Strategii ESG
Zdefiniuj cele ESG oraz opracuj strategię działań, określając cele krótko-, średnio- i długoterminowe oraz metody ich osiągnięcia. - Prezentacja i Weryfikacja Raportu
Zapewnij, by raport był dokładny i kompletny, rozważ niezależną weryfikację, a następnie podziel się nim z interesariuszami. - Utrzymanie Ciągłości i Aktualizacja Raportu
Monitoruj osiągnięcia w realizacji celów ESG, aktualizuj dane i regularnie raportuj postępy, aby promować ciągłą poprawę.
Kto tworzy raporty ESG?
Przygotowanie raportów ESG zwykle spoczywa na barkach wydziałów w przedsiębiorstwie odpowiedzialnych za zrównoważony rozwój, CSR (Corporate Social Responsibility – odpowiedzialność społeczna biznesu), komunikację korporacyjną lub zarządzanie ryzykiem. W tym kontekście warto przyjrzeć się innowacyjnym rozwiązaniom oferowanym przez firmę e-MSI, specjalizującą się w wdrażaniu platformy JobRouter. Dzięki zrealizowanym wdrożeniom, e-MSI umożliwia swoim klientom efektywne raportowanie parametrów ESG, które są kluczowe dla oceny wpływu działalności firmy na środowisko, społeczeństwo oraz aspekty związane z zarządzaniem korporacyjnym.
Wdrożone rozwiązania nie tylko umożliwiają raportowanie danych ESG, ale również są bezpośrednio powiązane z procesem akceptacji i dekretacji dokumentów kosztowych w organizacji. To oznacza, że firmom korzystającym z platformy JobRouter warto rozważyć integrację raportowania ESG z obiegiem dokumentów kosztowych, co może przynieść dodatkowe korzyści efektywnościowe i zapewnić kompleksowe zarządzanie informacjami w firmie. Dzięki odpowiedniemu powiązaniu danych w systemie JobRouter z innymi obszarami funkcjonowania przedsiębiorstwa możliwe jest sprawne generowanie raportów dotyczących środowiska, społecznych aspektów działalności biznesu oraz zarządzania przedsiębiorstwem, co przekłada się na lepsze zrozumienie i kontrolę nad kluczowymi wskaźnikami ESG.
Do ich zadań należy gromadzenie, ocena i udostępnianie danych na temat działań firmy w obszarze ESG. Osoby zajmujące się raportami ESG muszą współpracować z różnymi sektorami organizacji, aby uzyskać kluczowe informacje i statystyki dotyczące ESG.
Ponadto, przedsiębiorstwa często sięgają po wsparcie zewnętrznych konsultantów lub agencji specjalizujących się w tworzeniu raportów ESG, aby zapewnić ich najwyższą jakość i zgodność z obowiązującymi standardami.
Jak ważne są raporty ESG dla świata biznesu?
Systematyczne tworzenie raportów ESG jest kluczowe dla przedsiębiorstw, które dążą do zrównoważonego rozwoju i budowania zaufania wśród swoich interesariuszy, takich jak inwestorzy, klienci, pracownicy i lokalne społeczności. Takie raporty nie tylko podnoszą wiarygodność firmy, ale również umacniają jej reputację i sprzyjają nawiązywaniu trwałych relacji. Raporty ESG ułatwiają także identyfikację i zarządzanie różnorodnymi ryzykami, co pozwala na podejmowanie bardziej świadomych decyzji biznesowych, unikanie niekorzystnych wyborów i minimalizowanie ewentualnych strat finansowych.
Koncentracja na aspektach środowiskowych i społecznych otwiera drogę do optymalizacji efektywności operacyjnej, dzięki identyfikacji możliwości oszczędności energii, redukcji emisji i lepszego zarządzania zasobami, co może przyczynić się do obniżenia kosztów i zwiększenia efektywności działania. Dla inwestorów, zwłaszcza międzynarodowych, raporty te są fundamentem do podejmowania decyzji inwestycyjnych i mogą otwierać przedsiębiorstwom dostęp do nowych źródeł finansowania.
Wprowadzenie Europejskich Standardów Raportowania Zrównoważonego Rozwoju (ESRS) oznacza wprowadzenie rygorystycznych wymogów raportowania, co stanowi wyzwanie szczególnie dla firm z ograniczonym doświadczeniem w tym obszarze. Rozpoczęcie transformacji biznesowej w kierunku zrównoważonego rozwoju jak najszybciej, by sprostać wymogom ESRS, jest niezbędne dla przyszłości firmy. Dodatkowo, obowiązkowy audyt danych niefinansowych i odpowiedzialność za podawanie nieprawdziwych informacji podnoszą stawkę, co zmusza zarządy do większej transparentności i uczciwości w raportowaniu ESG.
